
Z perspektywy praktyka prawa pracy widzę, jak istotne staje się dziś wdrożenie skutecznej procedury ochrony sygnalistów – nie tylko ze względu na ustawę o ochronie sygnalistów, ale przede wszystkim z myślą o etyce organizacyjnej i ograniczeniu ryzyka prawnego. Tworzę indywidualnie dopasowane procedury zgłoszeń nieprawidłowości, zgodne z aktualnym stanem prawnym, zapewniające pełną poufność danych sygnalisty i minimalizujące ryzyko odwetu.
Wspieram firmy w procesie wdrażania systemów whistleblowingowych – od analizy obowiązków, przez tworzenie wymaganych regulaminów, po szkolenia pracowników i kadry zarządzającej. Moje działania obejmują również audyt już funkcjonujących systemów oraz udział w aktualizacji procedur. Dzięki temu pracodawca zyskuje nie tylko zgodność z prawem, ale także zaufanie pracowników i lepszą kontrolę nad potencjalnymi zagrożeniami w zakładzie pracy.
Obowiązek ten dotyczy przede wszystkim pracodawców zatrudniających co najmniej 50 pracowników, niezależnie od formy zatrudnienia. Niektóre sektory (np. finansowy) mają ten obowiązek niezależnie od liczby pracowników.
Sygnalistą może być każda osoba zgłaszająca naruszenie prawa, którą łączy relacja zawodowa z organizacją – pracownik, były pracownik, współpracownik, stażysta, podwykonawca.
Procedura to zbiór zasad określających sposób przyjmowania, rejestrowania, weryfikowania i rozpatrywania zgłoszeń naruszeń prawa w sposób poufny i bezpieczny dla sygnalisty.
Tak, ustawa o ochronie sygnalistów zapewnia ochronę przed działaniami odwetowymi – w tym przed zwolnieniem, obniżeniem wynagrodzenia czy mobbingiem – pod warunkiem, że zgłoszenie było dokonane w dobrej wierze.
Wdrożenie systemu whistleblowingowego w firmie to proces, który wymaga przemyślanej strategii i zgodności z przepisami. Podstawowym krokiem jest przygotowanie procedury ochrony sygnalistów – dokumentu, który określa, jak przyjmowane i rozpatrywane będą zgłoszenia. Procedura powinna uwzględniać bezpieczne kanały komunikacji, zapewnienie poufności oraz konkretne terminy i sposób postępowania po zgłoszeniu.
Następnym etapem jest przeszkolenie kadry zarządzającej oraz pracowników – tak, aby każdy rozumiał swoje prawa i obowiązki. Dobrze wdrożona procedura ochrony sygnalistów to nie tylko obowiązek wynikający z ustawy, ale także skuteczne narzędzie prewencji. Pozwala wychwycić problemy, zanim staną się kryzysem. Coraz więcej firm traktuje więc ochronę sygnalistów jako element strategii compliance i zarządzania ryzykiem.
Wdrożenie systemu whistleblowingowego powinno również obejmować wyznaczenie odpowiedzialnej osoby lub zespołu, który będzie obsługiwał zgłoszenia. To istotne, aby sygnalista w firmie miał pewność, że jego sprawa zostanie rozpatrzona rzetelnie, bezstronnie i z zachowaniem pełnej poufności. Dobrą praktyką jest również prowadzenie ewidencji zgłoszeń oraz ich bieżąca analiza – pozwala to nie tylko identyfikować powtarzające się problemy, ale też doskonalić wewnętrzne procedury i zwiększać zaufanie wśród pracowników.
Zgodnie z ustawą o ochronie sygnalistów, pracodawca musi przede wszystkim zapewnić możliwość bezpiecznego zgłaszania naruszeń prawa – wewnętrznie, a w niektórych przypadkach także zewnętrznie. Oznacza to konieczność ustanowienia kanału zgłoszeń (np. skrzynki e-mail, platformy online, bezpośredniego kontaktu z wyznaczoną osobą) oraz opracowania polityki informacyjnej i dokumentacyjnej związanej z przetwarzaniem zgłoszeń.
Pracodawca jest także zobowiązany do ochrony danych osobowych sygnalisty oraz do działań następczych – czyli rzetelnego rozpatrzenia każdego zgłoszenia i poinformowania o wynikach. Warto zaznaczyć, że ignorowanie tych obowiązków może wiązać się z karami finansowymi, jak i odpowiedzialnością za ewentualne szkody wynikłe z braku reakcji. Sygnalista w firmie nie powinien być postrzegany jako zagrożenie – to osoba, która często jako pierwsza zauważa nieprawidłowości i może pomóc w ich szybkim usunięciu.
Skorzystaj z mojego doświadczenia i kompleksowego podejścia – zadbam, aby Twoja firma była w pełni zgodna z przepisami o ochronie sygnalistów i gotowa na nowe wyzwania prawne.