Wypłata zasiłku chorobowego – kiedy przez ZUS, a kiedy przez pracodawcę?
Kiedy pracownik przynosi zwolnienie lekarskie, pojawia się klasyczne pytanie: kto wypłaca chorobowe – ZUS czy pracodawca? Odpowiedź wcale nie jest…
Od 1 kwietnia 2025 roku zmieniły się stawki jednorazowych odszkodowań z ZUS – i to na korzyść poszkodowanych! Za każdy procent uszczerbku na zdrowiu możesz otrzymać więcej niż kiedykolwiek wcześniej. Ale uwaga – żeby dostać pełną kwotę, trzeba znać zasady gry. W tym artykule pokażemy Ci nie tylko ile dokładnie możesz zyskać, ale też jak skutecznie przejść przez procedurę i co zrobić, jeśli ZUS zaniży świadczenie – zapraszamy!
Od 1 kwietnia 2025 roku weszły w życie podwyższone stawki odszkodowań z ZUS. Jeśli doznałeś wypadku przy pracy lub zdiagnozowano u Ciebie chorobę zawodową, prawdopodobnie należy Ci się więcej, niż mogło się wydawać jeszcze kilka miesięcy temu. Obecnie za każdy procent uszczerbku na zdrowiu otrzymasz 1636 zł, co oznacza wzrost aż o 14,3% (205 zł) względem poprzedniego okresu – wcześniej stawka wynosiła 1431 zł, więc różnica może być znacząca – zwłaszcza przy większym stopniu uszczerbku.
Przykładowo, 20-procentowy uszczerbek to teraz aż 32 720 zł. To sporo więcej niż dawniej, dlatego warto dokładnie sprawdzić cennik odszkodowań ZUS i upewnić się, że otrzymałeś świadczenie w odpowiedniej wysokości. Ta zmiana ma realne znaczenie – szczególnie jeśli poniosłeś trwałe konsekwencje zdrowotne lub nie jesteś w stanie wrócić do pracy na dotychczasowych warunkach.
Kto może skorzystać z wyższego procentu odszkodowania ZUS? Liczy się termin przekazania protokołu – jeśli został przekazany do ZUS w kwietniu, to wypłata odszkodowania nastąpi już ze znowelizowaną wyższą kwotą, nawet jeżeli wypadek miał miejsce wcześniej.
Jeśli po wypadku słyszysz, że dostaniesz odszkodowanie powypadkowe ZUS, najważniejsze, co musisz zrozumieć, to sposób, w jaki ZUS określa procent uszczerbku. To właśnie ten procent, potwierdzony przez lekarza orzecznika ZUS, jest podstawą do wyliczenia Twojego świadczenia. Dla jasności – nie chodzi tu o żadne losowe szacunki, tylko konkretne wytyczne, według których określa się, o ile procent Twój organizm został trwale poszkodowany. I właśnie za każdy taki procent otrzymasz 1636 zł. Jeśli lekarz stwierdzi 12%, to mnożysz to razy stawkę – i masz 19 632 zł. Proste, ale trzeba wiedzieć, jak się za to zabrać. Właśnie dlatego procent odszkodowania ZUS to coś, czym warto się zainteresować – a jeszcze bardziej dopilnować, by został dobrze oceniony i wpisany do dokumentacji.
Warto tu od razu wspomnieć, że ZUS wyróżnia dwa typy uszczerbku na zdrowiu, które mogą stanowić podstawę do przyznania jednorazowego odszkodowania. Stały uszczerbek oznacza trwałe uszkodzenie organizmu, które nie daje szans na poprawę – jak np. amputacja palca czy utrata wzroku w jednym oku. Z kolei długotrwały uszczerbek to stan zdrowia pogorszony na co najmniej pół roku, z potencjalną możliwością odzyskania sprawności – może to dotyczyć np. ciągnących się urazów ortopedycznych. W obu przypadkach wysokość świadczenia uzależniona jest od ustalonego procentu uszczerbku, który określa lekarz orzecznik ZUS.
Wypadek już się wydarzył, a Ty zastanawiasz się, jak starać się o odszkodowanie z ZUS? Nie odkładaj tego na później – bo każdy dzień może mieć znaczenie. Najpierw zgłoś zdarzenie pracodawcy i dopilnuj, by sporządzono protokół powypadkowy. Bez niego ani rusz. Następnie musisz udać się do lekarza – orzecznika ZUS lub komisji lekarskiej, którzy ocenią Twój uszczerbek na zdrowiu. Na tym etapie nie można sobie pozwolić na braki w dokumentacji, więc warto mieć przy sobie komplet wyników badań i opinii lekarskich.
Komplet dokumentów przekazujemy pracodawcy, a on składa go do ZUS-u – musi być to protokół powypadkowy lub karta wypadku oraz zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia (formularz OL-9).
Od chwili złożenia pełnej dokumentacji ZUS ma 14 dni na podjęcie decyzji, a wypłata powinna pojawić się na Twoim koncie najpóźniej w ciągu 30 dni. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z procedurą, nie będziesz musiał się niczym martwić. W przeciwnym razie – warto wiedzieć, że przysługuje Ci odwołanie.
Nie każdy przypadek jest traktowany tak samo. Są sytuacje, w których ZUS wypłaca znacznie wyższe świadczenia, i warto je znać. Jedną z nich jest całkowita niezdolność do pracy i samodzielnego życia – tutaj kwota wynosi 28 636 zł, a więc więcej niż wcześniej (25 000 zł). To nie jest jednak dodatek do podstawowego odszkodowania za procent uszczerbku, tylko osobne świadczenie, wypłacane w przypadku naprawdę ciężkich skutków wypadku lub choroby zawodowej. Takie świadczenie ma pomóc w przystosowaniu się do nowej rzeczywistości – często wymagającej kosztownej opieki, przebudowy mieszkania, sprzętu ortopedycznego i rehabilitacji.
Jeśli jesteś w podobnej sytuacji, koniecznie sprawdź, kiedy ZUS wypłaca odszkodowania – nie każda sprawa załatwiana jest automatycznie, więc czasem trzeba się o nie upomnieć.
Nie sposób przejść obojętnie obok tematu świadczenia po śmierci pracownika. To bolesny moment, ale jeśli jesteś rodziną osoby zmarłej w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, ZUS może wypłacić Ci jednorazowe odszkodowanie. W 2025 roku kwota ta wzrosła i aktualnie wynosi 147 271 zł dla małżonka lub dziecka zmarłego pracownika.
Inni członkowie rodziny, tacy jak rodzice czy rodzeństwo, mogą liczyć na 73 635 zł. Co ważne, jeśli w grę wchodzi więcej uprawnionych dzieci, każde z nich otrzymuje dodatkowo 28 636 zł, niezależnie od głównej kwoty bazowej. To konkretne pieniądze, które mają złagodzić skutki tragedii, ale też dać wsparcie finansowe na przyszłość. Jeśli jesteś w takiej sytuacji, sprawdź, kto wypłaca jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy – w tym przypadku to nadal ZUS, ale z odpowiednimi formalnościami, które trzeba spełnić.
Kompleksowe rozwiązania prawne dostosowane do potrzeb Twojej firmy
Umów konsultacjęOprócz świadczenia z ZUS istnieje również opcja uzyskania dodatkowego odszkodowania od pracodawcy za uszczerbek na zdrowiu. Brzmi skomplikowanie? Tylko na pierwszy rzut oka. Klucz tkwi w tym, czy da się wykazać, że do wypadku doszło z winy pracodawcy – na przykład przez brak szkoleń BHP, nieprawidłowe zabezpieczenia czy użycie niesprawnych maszyn. Jeśli tak, możesz dochodzić roszczeń cywilnych – niezależnych od tego, co wypłaca ZUS. Co więcej, te kwoty mogą być często wyższe, bo uwzględniają nie tylko sam uszczerbek, ale też koszty leczenia, dojazdy do lekarzy, rehabilitację czy zadośćuczynienie za ból i cierpienie. To wszystko oczywiście wymaga udowodnienia winy i najlepiej działać z pomocą prawnika, ale warto wiedzieć, że ZUS nie zamyka drogi do dalszych roszczeń – jego odszkodowanie to jedno, a Twoje prawo do sprawiedliwości to drugie.
Jednym z najczęściej pomijanych tematów jest mechanizm waloryzacji odszkodowań ZUS. A szkoda – bo to właśnie on gwarantuje, że wysokość odszkodowania z ZUS nie zostaje w tyle za rosnącymi kosztami życia. W 2025 roku nowe stawki ustalono na podstawie 20% przeciętnego wynagrodzenia, co daje 1636 zł za każdy procent uszczerbku. Jeśli przeciętna pensja wzrośnie, odszkodowania też pójdą w górę – automatycznie, co roku. To dobre rozwiązanie, bo zabezpiecza realną wartość świadczenia, niezależnie od inflacji. Jeśli więc doznałeś wypadku wcześniej i nie byłeś zadowolony z wypłaconej kwoty, sprawdź, czy Twoja sprawa może zostać ponownie oceniona lub, czy nie przysługuje Ci świadczenie z nowego okresu. Pamiętaj, że wysokość odszkodowania ZUS to nie wartość ustalana raz na zawsze – wszystko zależy od daty wypadku i aktualnych przepisów.
Jeśli chcesz mieć pewność, że Twoja sprawa zostanie przeprowadzona dokładnie, skutecznie i bez pominięcia żadnych istotnych szczegółów, skorzystaj z pomocy specjalistów. W Legal Consulting otrzymasz kompleksowe wsparcie w postępowaniu powypadkowym – od analizy dokumentów, przez kontakt z ZUS, aż po reprezentację w przypadku odwołań. Pomogę Ci uzyskać maksymalnie możliwą wypłatę odszkodowania z ZUS, zgodnie z aktualnymi stawkami i przepisami. Zadbaj o swoje prawa – powierz swoją sprawę doświadczonym ekspertom.
